Απόστολος Μαργαρίτης.

Ο Απόστολος Μαργαρίτης (1832 - 1903) ρουμανίζων ελληνοβλαχικής καταγωγής από την Αβδέλλα νομού Γρεβενών, υπήρξε σημαντική προσωπικότητα για τους Ρουμάνους και τους ρουμανίζοντες Βλάχους, καθώς αγωνίστηκε για τον προσεταιρισμό των Ελληνόβλαχων στο Ρουμανισμό, ίδρυσε Ρουμανικά σχολεία στην Αβδέλλα και σε άλλα βλαχόφωνα χωριά, ενώ συνέβαλλε και στην εισαγωγή της ρουμανικής γλώσσας στις Ορθόδοξες εκκλησίες των ρουμανιζόντων Βλάχων.

Ήταν όμως ο Απ. Μαργαρίτης ένας αγνός πατριώτης Ρουμάνος ή μήπως ήταν μια τυχοδιωκτική προσωπικότητα που σκοπός της ήταν να επωφεληθεί σε προσωπικό επίπεδο από τα χρήματα που λάμβανε από την Ρουμανική κυβέρνηση (και την Αυστροουγγρική που επίσης εμπλεκόταν στον εκρουμανισμό των Ελληνόβλαχων) για την διοίκηση των Ρουμανικών σχολείων και τον προσεταιρισμό των Ελληνόβλαχων?

Σύμφωνα με υπόμνημα που έστειλαν οι ρουμανίζοντες Βλάχοι Χαράλαμπος Μπαλαμάτσης, Atanasescu και Ζήσης Παπαθανασίου στον Πληρεξούσιο Υπουργό της Ρουμανίας στην Κωνσταντινούπολη και το οποίο διαβάστηκε στη συνεδρίαση της Ρουμανικής Γερουσίας στις 26 Φεβρουαρίου 1896 από τον ιστορικό VA Urechia, ο Απ. Μαργαρίτης κατηγορήθηκε από τους ανωτέρω ότι διοικούσε ρουμανικά σχολεία στο έδαφος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με διάκριση και κακή πίστη, διευθέτηση εικονικών εξόδων, διορισμούς και μεταθέσεις με βάση προσωπικά συμφέροντα, διορισμό στη διοίκηση των σχολείων αδιάφορων για την υπόθεση του ρουμανισμού προσώπων και διαταραχή της διδακτικής διαδικασίας αφήνοντας κενές θέσεις και με έλλειψη διδακτικού υλικού.

Αυτές είναι κατηγορίες που εκστομίζουν οι ίδιοι οι ρουμανίζοντες Βλάχοι για αυτόν.

Το εν λόγω υπόμνημα μπορείτε να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμο (σελίδες 16-20)

http://dspace.bcu-iasi.ro/static/web/viewer.html?file=http://dspace.bcu-iasi.ro/bitstream/handle/123456789/20038/BCUIASI_CARTE_IIIB-17.216_1896.pdf?sequence=2&isAllowed=y*

Όμως και από τον Έλληνα αρχιμανδρίτη αγιοταφίτη Γ. Δροσινά μαθαίνουμε ότι ο Απ. Μαργαρίτης είχε ζητήσει από τον ίδιο να μεσολαβήσει ώστε να τον πληρώνει το Ελληνικό κράτος εφ' όρου ζωής, προκειμένου να εγκαταλείψει την ανθελληνική και φιλορουμανική δράση του.

"Ὁ Δροσινᾶς λέγει ὅτι ὁ Μαργαρίτης, ὕστερα ἀπὸ τὸ θάνατο τοῦ ᾿Αβέρκιου, συνοῖδεν τὸ λάθος του λακτίζων τὸν ἑλληνισμόν, καὶ ὑπὸ τοῦ νόμου καὶ τῆς ἀνάγκης πιεζόμενος, ἔγραψε σ' αὐτὸν μέσω, ἑνὸς ρουμανίζοντα ἱερέα, τοῦ ἐφημέριου τῆς ἐκκλησίας τοῦ Προφήτη Ἠλία Τυρνάβου Παπαβασιλείου, καταγόμενου ἀπὸ τὴν ᾿Αβδέλλα καὶ συγγενὴ τοῦ ᾿Αβέρκιου. Ο Μαργαρίτης ζήτησε, μέσω αὐτοῦ, ὡς ἀντάλλαγμα γιὰ νὰ σταματήσει τῇ δράση του τὴν ἐξασφάλιση ἰσόβιας χορηγίας 100 ή τουλάχιστο 90 χρυσῶν εἰκοσόφραγκων τὸ χρόνο. Δεχόταν ἀκόμη νὰ ὑπηρετήσει ὡς ἑλληνοδιδάσκαλος σὲ σχολεῖο τῆς Θεσσαλίας." (δεύτερη φωτογραφία)

Πηγή: Ελευθερίας Ι. Νικολαίδου Η Ρουμανική προπαγάνδα στο βιλαέτι Ιωαννίνων και στα βλαχόφωνα χωριά της Πίνδου τ. Α΄ (μέσα 19ου αι. - 1900)

Ο Απ. Μαργαρίτης είχε σχέσεις και με το Καθολικό Τάγμα των Λαζαριστών, στους οποίους έδινε υποσχέσεις ότι θα παρασύρει τους Ρουμανίζοντες Βλάχους στην Ουνία (χωρίς επιτυχία) με απώτερο σκοπό να τους αποσπάει χρήματα. (τρίτη φωτογραφία)

Συμπερασματικά ο Απ. Μαργαρίτης ήταν άνθρωπος ευφυής, αλλά φιλοχρήματος και τυχοδιώκτης. Έγινε Ρουμάνος για να αποκομίσει χρηματικά οφέλη. 

       ----------------------------------------------

* Τα τελευταία χρόνια επειδή διάφοροι ανθελληνικοί κύκλοι είδαν ότι η συνταγή του ρουμανισμού για τους βλάχους απέτυχε, επανέρχονται με μια νέα συνταγή, αυτή του εθνικά Βλάχου. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται μια προσπάθεια από αυτούς τους κύκλους να παρουσιάσουν τους Ρουμανίζοντες Βλάχους των 19ου και 20ου αιώνων ως εθνικά Βλάχους, πάντα βέβαια ως μη Έλληνες. 

Το ίδιο συμβαίνει και με τον Απ. Μαργαρίτη που είναι από τις πλέον γνωστές προσωπικότητες των Ρουμανιζόντων Βλάχων του προηγούμενου αιώνα. Τον παρουσιάζουν λοιπόν ως εθνικά Βλάχο, δηλαδή μη Ρουμάνο και ισχυρίζονται ψευδώς ότι στα σχολεία που ίδρυσε διδασκόταν η βλαχική γλώσσα και όχι η ρουμανική. 

Το υπόμνημα όμως αυτό που αναφέρεται στο όνομά του φανερώνει ότι στην πραγματικότητα είχε άμεση σχέση με το ρουμανισμό και ότι τα σχολεία που ίδρυσε ήταν ρουμανικά.