Η Εθνική Ελληνική συνείδηση στην ύστερη βυζαντινή περίοδο.

Μαΐου 04, 2022

Σε συνέχεια προηγούμενης ανάρτησης

https://ellinonthemata1.blogspot.com/2022/04/blog-post_2.html?m=1

όπου είδαμε ότι στην πρώιμη και μέση βυζαντινή περίοδο οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν τα ονόματα "Ρωμαίος" (πολιτικά) και "Γραικός"(εθνοτικά) για να αυτοπροσδιοριστούν, συνεχίζουμε στην ύστερη βυζαντινή περίοδο, όπου εκτός αυτών, χρησιμοποιούν πλέον και το όνομα "Έλληνας" με την εθνοτική του σημασία.

Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά πέντε πηγές (υπάρχουν πολύ περισσότερες κανονικά), όπου οι Βυζαντινοί αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες:

1. "καὶ τοσοῦτον ἡ τάξις ἀντέστραπται, ὡς βαρβαρίζειν μὲν τοὺς Ἕλληνας, ἑλληνίζειν δὲ τοὺς βαρβάρους· καὶ Ἕλλην μὲν ἀνήρ, οὕτω συμβάν, ἐς Σοῦσα ἢ Ἐκβάτανα ἀφικόμενος....Ἀλαζὼν δέ τις εἰς ἡμᾶς παραγενόμενος βάρβαρος καὶ τοῖς ἐν Ἑλλάδι καὶ τῆ καθ' ἡμᾶς ἁπάση ἡπείρω εἰς ὁμιλίαν..." (Μιχαήλ Ψελλός, 11ος αιώνας- πρώτη φωτογραφία)

2. "έάλλω μὲν ἡ πατρίς, ἀλλ' ἀνδρὶ σοφῷ πᾶς τόπος Ἑλλάς" (επίσκοπος Αλανίας Θεόδωρος, 13ος αιώνας- δεύτερη φωτογραφία)

3. "τὰ ἔθνη μάχεται καθ’ ἡμῶν. καὶ τίς ὁ βοηθήσων ἡμῖν; Πέρσης πῶς βοηθήσει τῷ Ἕλληνι; Ιταλὸς καὶ μάλιστα μαίνεται, Βούλγαρος προφανέστατα, Σέρβος τῆ βία βιαζόμενος καὶ συστέλλεται... Μόνον δὲ τὸ Ἑλληνικὸν αὐτὸ βοηθεῖ ἑαυτῷ." (Θεόδωρος Λάσκαρις, 13ος αιώνας- τρίτη φωτογραφία)

4. "...Εσμὲν γὰρ οὖν ὧν ἡγεῖσθέ τε καὶ βασιλεύετε Ἕλληνες τὸ γένος, ὡς ἥ τε φωνὴ καὶ ἡ πάτριος παιδεία μαρτυρεῖ" (Πλήθων Γεμιστός, 14ος αιώνας- τέταρτη φωτογραφία)

5.http://ellinonthemata1.blogspot.com/2022/05/13.html

Ωστόσο στην ύστερη βυζαντινή περίοδο το όνομα Ρωμαίος δεν είναι πλέον απλά μια πολιτική έννοια (υπηκοότητα), αλλά αρχίζει σταδιακά να ταυτίζεται αποκλειστικά με τον Έλληνα που είναι αμιγώς ελληνόφωνος (όχι πχ δίγλωσσος Βλάχος ή Αρβανίτης), όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενη ανάρτηση

https://ellinonthemata1.blogspot.com/2022/04/blog-post_26.html?m=1.

Παρακάτω δύο πηγές που αποδεικνύουν ότι στην ύστερη βυζαντινή περίοδο Ρωμαίος σημαίνει Έλληνας (αμιγώς ελληνόφωνος):

1. "εἶχε γὰρ καὶ Ῥωμαίων πολλῶν στρατιωτικόν, Βουλγάρων τε καὶ Ἀρβανιτῶν" (Αττάλειατης, 11ος αιώνας- πέμπτη φωτογραφία)

2. "Ρωμαῖοι ἐσμέν, ὅτι ἡ Φιλίππου καὶ ᾿Αλεξάνδρου ὑμῖν ὑπάρχει πατρὶς" (Μιχαήλ Β' Παλαιολόγος, 14ος αιώνας- έκτη φωτογραφία)

Αυτή ακριβώς η ταύτιση "Ρωμαίος= Έλληνας" αποδεικνύει την ίδια την ελληνικότητα της Ανατολικής Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας. Ρωμαίος πια από την οπτική του Βυζαντινού είναι μόνο ο Έλληνας ως γνήσιος διάδοχος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.