Πέτρος Προντάνης vs Sali Butka.

Ο Πέτρος Προντάνης από την Ερσέκα της Κολώνιας Νομού Κορυτσάς και δισέγγονος του αλβανόφωνου Έλληνα και αγωνιστή για την ένωση της Βορείου Ηπείρου με την Ελλάδα Πέτρου Προντάνη (έχει ίδιο ονοματεπώνυμο με τον προπάππου του), γράφει ένα άρθρο για την εχθρική σχέση του προπάππου του με τον γνωστό  Αλβανό αρχιεγκληματία Σαλί Μπούτκα και υπεύθυνο για την πυρπόληση της Μοσχόπολης και άλλων χριστιανικών χωριών λόγω των ελληνικών τους αισθημάτων, με αφορμή την τοποθέτηση της προτομής του Σαλί Μπούτκα στην Ερσέκα, πράξη η οποία δίχασε τους κατοίκους της τοπικής κοινωνίας. Γράφει λοιπόν:

"Ο προπάππους μου, Πέτρος Προντάνης, είχε κάτι να κάνει με τον Σαλί Μπούτκα. Αυτοί οι δύο άνδρες ανήκαν σε εκ διαμέτρου αντίθετα στρατόπεδα. Ο Πέτρος ήταν Έλληνας και προσπάθησε να κάνει την Ερσέκα / Κολώνια να ενωθεί με την Ελλάδα. Ο Σαλί ήταν Αλβανός και προσπαθούσε η Ερσέκα / Κολώνια να ενταχθεί στην Αλβανία που δημιουργούνταν

(Stergjyshi im, Petro Prodani, kishte pasur te bente me Sali Butken. Keta dy burra i perkisnin kampeve diametralisht te kunderta. Petroja ishte grek dhe perpiqej qe Erseka/Kolonja ti bashkengjitej Greqise. Saliu ishte shqiptar dhe perpiqej qe Erseka/Kolonja ti bashkengjitej Shqiperise qe ishte ne krijim e siper)"

Κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι το πώς παρουσιάζει η επίσημη αλβανική ιστοριογραφία τον βορειοηπειρωτικό αγώνα. Τον παρουσιάζει ως πόλεμο μεταξύ Αλβανών πατριωτών και Ελλήνων ανταρτών που δεν είχαν καμμία σχέση με την περιοχή της Βορείου Ηπείρου (ήταν εισαγόμενοι αντάρτες από την Ελλάδα δηλαδή) και μερικών δειλών "Αλβανών" εξαγορασμένων χρηματικά από την Ελλάδα. Ανάμεσα σε αυτούς τους "Αλβανούς" θεωρείται και ο Πέτρος Προντάνης. Γράφει λοιπόν ο δισέγγονος του τελευταίου, Πέτρος Προντάνης: 

"Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες, η περίοδος μεταξύ 1912 και 1920 ήταν πολύ ταραγμένη για την περιοχή της Κολώνιας. Η επίσημη αλβανική ιστοριογραφία περιγράφει αυτήν την περίοδο ως μονομαχία μεταξύ Αλβανών πατριωτών και Ελλήνων Ανταρτών ... και ούτω καθεξής. Για να απλοποιήσω τη συζήτηση, λέω ότι από τη μια πλευρά ήταν ο γενναίος Σαλί Μπούτκα και οι φίλοι του και από την άλλη ο δειλός Πέτρος Προντάνης με δύο ή τρεις άλλους πουλημένους που πληρώθηκαν από τον Έλληνα ... Αλλά πόσο αληθινή είναι αυτή η εκδοχή; Η σωστή απάντηση μπορεί να δοθεί από τον Τύπο της εποχής (Pa hyre ne detaje, periudha midis viteve 1912 dhe 1920 ka qene shume e trazuar edhe per zonen e Kolonjes. Historiografia zyrtare shqiptare e pershkruan kete periudhe si nje dyluftim midis patrioteve shqiptare dhe andarteve greke ... dhe kaq. Per ta thjeshtesuar diskutimin po them se nga nje ane qendronte trimi Sali Butka dhe shoket e tij dhe nga ana tjeter frikacaku Petro Prodani me dy-tre te shitur te tjere qe ishin te paguar nga greku ... Por sa i vertete eshte ky version ? Nje pergjigje te sakte mund ta jape shtypi i kohes)"

Ο αρθρογράφος καταρρίπτει παρακάτω αυτό το παραμύθι ότι οι "Αλβανοί" της Κολώνιας ήταν πιστοί στη μητέρα Αλβανία και ότι το όλο θέμα είχε να κάνει με Έλληνες αντάρτες εισαγόμενους από την Ελλάδα και μερικούς "δειλούς πληρωμένους Αλβανούς" λέγοντας τα εξής:

"Στην επιστολή της πρώτης εβδομάδας γράφτηκε ότι ο κ. Jani Spiceri, Efrem Gjini, Stavraq Ballauri, Onco Ballauri, Lambi Darda, Petro Prodani, Kristo Rehova, Cafo Beu και Mahmut Beu, πήγαν στη Θεσσαλονίκη. «Τώρα μαθαίνουμε ότι αυτοί οι κύριοι πήγαν στο Λονδίνο για να διαμαρτυρηθούν για να παραμείνει η Κορυτσά και οι συνοικίες της στη μητέρα Ελλάδα, όταν έμαθαν ότι η Κορυτσά με όλες τις χώρες της θα παραμείνει στην Αλβανία» (Gazeta "Liri e Shqiperise" botuar ne Sofje ne date 13 Shkurt, 1913 shkruan: "Ne letren e javes se pare u shkruanja se Z. Jani Spiceri, Efrem Gjini, Stavraq Ballauri, Onco Ballauri, Lambi Darda, Petro Prodani, Kristo Rehova, Cafo Beu dhe Mahmut Beu, shkuan per ne Selanik. Tani mesojme se keta zoterinj qene nisur per ne Londre qe te protestojne per Korcen dhe rethet e saj te mbese nene Greqi, se e mesuan qe Korca me gjith vendet e saj do te mbese ne Cqiperi)".

Επίσης, η εφημερίδα "Dielli" που εκδόθηκε στη Σόφια, τον Απρίλιο του 1913, γράφει ότι οι Mahmut Bey, Cafo Bey, Hoxha Riza, Jani Dardha, Jani Spiceri, Efrem Gjini, Mihal Turtulli, Harallamb Dardha, Stavre and Jani Ballauri, Abdulla Starja, Ο Peti Prodani και ο Kristo Qiriako, οργάνωσαν ένα συλλαλητήριο που, όπως λέει το άρθρο: <<ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 15000 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΕΡΣΕΚΑ ΚΑΙ ΕΓΡΑΨΑΝ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ>>. ΣΥΜΦΩΝΑ ΛΟΙΠΟΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ, ΑΥΤΟΙ ΟΙ <<ΠΡΟΔΟΤΕΣ>> (ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΗΤΑΝ Ο ΠΕΤΙ, Ο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΤΟΥ ΣΑΛΙ), ΗΤΑΝ ΠΟΛΛΟΙ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ, ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΔΕΙΛΟΙ (Po ashtu, Gazeta "Dielli"e botuar ne Sofje, ne muajin Prill, 1913, shkruan se Mahmut Bej, Cafo Bej, Hoxha Riza,  Jani Dardha,  Jani Spiceri, Efrem Gjini, Mihal Turtulli, Harallamb Dardha, Stavre dhe Jani Ballauri, Abdulla Starja, Peti Prodani dhe Kristo Qiriako, organizuan nje miting qe sic thote artikulli: "U mblodhe n'Erseke me teper se 15,000 shpirt te krishtere e myslimane dhe bene tejshkrim ne Londer qe jane te kenaqur me Greqine". Pra, bazuar ne gazetat e asaj periudhe, keta "tradhetare", (midis te cileve ishte dhe Peti, armiku personal i Saliut), ishin shume, te krishtere e myslymane, dhe per me teper nuk ishin frikacake)"

Επίσης, η εφημερίδα "Dielli", όργανο του συλλόγου "Vatra" στις ΗΠΑ, στο τεύχος του Απριλίου 1914, αναφέρει τον Πέτρο Προντάνη ως αντίπαλο της χρήσης της αλβανικής γλώσσας στη λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και γράφει: «Αν και γνωρίζουμε ότι ο Πέτι Προντάνης ήταν ισχυρός Έλληνας εδώ και πολύ καιρό, δεν πιστεύουμε ότι έχουμε αυτές τις σκουριασμένες ιδέες» και παρακάτω συνεχίζει «οι προδότες του Έλληνα τσαγκάρη αν δεν μετανοήσουν και παραιτηθούν, αλλά ανέχονται σκουριασμένα μυαλά θα πληρωθούν την προσπάθεια όπως τους αξίζει » (Gjithashtu, gazeta “Dielli”, organ i shoqates “Vatra” ne USA, ne nje numur te saj te muajit Prill, 1914, permend Petro Prodanin si nje kundeshtar te perdorimit te gjuhes shqipe ne liturgjine e kishes orthodokse dhe shkruan: “Ndonese e dime prej kohesh qe Peti Prodani eshte grekoman i forte, nuk na besohet qe te kete keto ide te ndryshkura” dhe me poshte vazhdon “tradhetaret e kepucegrisurit grekomane ne qofte se nuk pendohen e s'heqin dore, por vene me mendjet e ndryshkura do t'u paguhet mundimi ashtu si e meritojne)".

Αναρωτιόμαστε λοιπόν πως θα νοιώσουν οι "Αλβανοί" της Κολώνιας και δη οι μουσουλμάνοι όταν μάθουν την αλήθεια, μια αλήθεια που επιμελώς τους κρύβει το αλβανικό κράτος, ότι οι παππούδες τους αγωνίστηκαν για ένωση με τη μητέρα πατρίδα την Ελλάδα? 

Παρακάτω ολόκληρο το άρθρο.

https://www.mendoj.me/sali-butka-dhe-petro-prodani